Friesland
Helemaal in het noorden van Nederland ligt het waterrijke Friesland. Deels gelegen aan het IJsselmeer en omgeven door Waddeneilanden is dit een leuke provincie voor een roadtrip. We rijden langsheen de beroemde Elf Steden die deel uitmaken van de Elfstedentocht en bezoeken stadjes die vaak kleiner zijn dan de meeste dorpen. Dit afgewisseld met prachtige natuur is een formule voor een geslaagde roadtrip.
We verkennen de kust van het IJsselmeer en na een bezoekje aan de hoofdstad Leeuwarden duiken we de natuur in. Eerst ontdekken we het waddeneiland Ameland om dan naar het natuurgebied Lauwersmeer en het natuurgebied Alde Feanen te trekken. Daar genieten we van lange wandelingen door het Friese waterrijke gebied. Watersport houden we dan weer voor het laatste deel van onze route aan het Sneekermeer. Afsluiten doen we in het pittoreske IJlst, een van de Elf Steden.
Totale afstand van de route: 284 km
Lemmer & Stoken
We starten onze route in Lemmer, aan de oevers van het IJsselmeer. Lemmer is vanuit België en Nederland makkelijk te bereiken via de A6. Lemmer zet meteen al de toon voor de roadtrip door Friesland met haar karakteristieke huisjes en boten. Aan het strand kun je genieten van lange wandelingen, heel wat watersport en mooie uitzichten op het IJsselmeer. Maak in Lemmer de ‘Slag om het Dok’-wandeling, die voert je door de straten rondom het water van de stad. Een must see is Woudagemaal. Het oudste nog werkende stoomgemaal ter wereld is Unesco Werelderfgoed en regelt nog steeds het waterpeil in de omgeving.
Een tussenstop in Sloten kunnen we ook aanraden. Sloten is, zoals veel steden in Friesland, een klein stadje maar dat maakt het niet minder fijn. De oude muren, wallen en grachten geven Sloten een knusse en gezellige sfeer. Sloten wordt door velen naast de kleinste, ook wel de mooiste stad van Friesland genoemd.
Stavoren
We blijven de kust van het IJsselmeer volgen tot in Elfsteden stad Stavoren. Deze stad is langs drie kanten ingesloten dor water en heeft dan ook een sterke band met de ze. De zee heeft van Stavoren een rijke Hanzestad gemaakt, meer heeft ook talloze keren voor vernietiging gezorgd. Overstromingen, zeehandelsoorlogen en de verzande haven tekenen de geschiedenis van de stad. Maar ondanks de pech en armoede, kon Stavoren zich steeds opnieuw oprichten dankzij zeevaart en visserij. De enorme Visfontein vertelt het verhaal van Stavoren. De fontein maakt deel uit van het 11Fountains Project dat in alle Elf Steden een fontein plaatste.
Het vrouwtje van Stavoren is zonder twijfel de bekendste inwoner van de stad. Het verhaal gaat terug naar de 15e eeuw, het begin van het verval van Stavoren. De rijke koopmansweduwe was ondanks haar rijkdom niet tevreden en vroeg haar beste schipper uit te varen en haar het kostbaarste bezit te brengen dat er te vinden was. De schipper kwam terug met een boot vol graan, maar dit kostbare voedsel was niet kostbaar genoeg voor de vrouw. Ze gooide het graan het water in, ondanks de waarschuwingen van een oude man. Sindsdien kreeg de vrouw enkel nog rampspoed te verduren. Het beeld van de vrouwe kijkt nog steeds uit over het water.
Hindeloopen - Bolsward
Niet ver van Stavoren ligt Hindeloopen waar we naartoe rijden via een rit door een landschap van bossen, kust en Friese meren. Hindeloopen is nog zo’n kleine stad in Friesland, boordevol monumenten en oude tradities. Wie dacht het Fries onder de knie te krijgen zal waarschijnlijk teleurgesteld worden in Hindeloopen. Het Fries dat men daar spreekt is een sterk afwijkend en conservatief dialect met heel wat middeleeuwse klinkers en Oudfriese woorden. Altijd al eens de schaatsen van koning Willem-Alexander willen zien? Breng dan een bezoekje aan het Eerste Friese Schaatsmuseum. Het museum bezit een grote collectie schaatsen, sleeën en een speciale Elfstedenhal en vertelt de volledige Elfstedentocht-geschiedenis. Niet veel verder naar het noorden ligt Workum met gezellige oude geveltjes. We kunnen zeker aanraden om de mooie omgeving en natuurgebieden te ontdekken, te paard of met de fiets. Proef er ook een Krûdeftich swiet-brea, een zoete kruidkoek gemaakt van o.a. roggebrood en hazelnoten. Ook Bolsward is zeker een bezoek waard. Een verborgen parel is de Boerekerk, een voormalig klooster dat meerdere keren door brand werd vernietigd, tot architect Jelle de Jong de kerk nieuw leven inblies door het verwoeste open dak te dichten met glas. Zonder meer een fotogenieke en wonderlijke plek.
Harlingen - Franeker
De havenstad Harlingen is de bekende opstapplaats voor de veerboot die naar Vlieland of Terschelling brengt. Het is dan ook de ideale plek om de route te verlengen met de roadtrip Waddeneilanden. In het centrum van Harlingen dobberen prachtige boten, waaronder een replica van de Nova Zembla van de Nederlandse zeevaarder Willem Barentsz. Het Friese Harlingen entertaint je verder met gezellige straatjes, grachten en monumenten. Het is een typisch Noord-Hollandse vissersplaats. Na Harlingen trekken we dieper het binnenland in naar Franeker. In het rustige Franeker vind je het oudste nog werkende planetarium ter wereld. Het zonnestelsel in het Koninklijke Eise Eisinga Planetarium laat de actuele stand van de planeten zien en is in 1773 volledig op schaal gebouwd. Een interessante bezienswaardigheid voor jong en oud. Op de Bolwerken, de oude verdedigingswerken van de stad, kun je nog steeds vier oude theehuisjes uit de 18e eeuw vinden. Thee was toen een nieuwe exclusieve drank waarrond een hele ceremonie werd gemaakt.
Leeuwarden
We bereiken de hoofdstad van Friesland: Leeuwarden. Dwalen door Leeuwarden is een absolute aanrader. Volg de romantische grachten, vergaap je aan unieke exposities en ontdek het historische verleden van de stad. De vrijstaande kerktoren Oldehove is zonder twijfel hét icoon van de stad. De toren is 40 meter hoog en biedt een grandioos uitzicht over Leeuwarden. In het historisch centrum ontdek je het rijke verleden van de stad. Loop zeker eens langs de twee paleizen: het Stadhouderlijk Hof en het Princessehof. In de Nieuwestad met de stadsgracht ontdek je talloze gezellige winkelstraatjes. Er wordt zelfs gezegd dat de Kleine Kerkstraat de leukste winkelstraat van Nederland is! Een tocht over de grachten brengt je dan weer over de start en finish van de Elfstedentocht. Wie fan is van schaatsen kan zich uitleven in de Elfstedenhal. Ben je wat langer in Leeuwarden? Breng dan ook een bezoekje aan het Fries Museum, het Natuurmuseum Fryslân of ontdek de wondere waterwereld in AquaZoo.
Dokkum
In Dokkum werd in het jaar 754 Bonifatius vermoord in een poging het toenmalige Friesland te bekeren tot het Christendom. Dit niet zo fraaie begin van de geschiedenis van Dokkum, heeft de stad wel een onuitwisbare plek in de geschiedenis bezorgt. Gelegen tussen de Kleistreek en de Friese Wouden, is Dokkum een van de Elf Steden. Fanaten van de Elfstedentocht kunnen Dokkum niet overslaan. Het is een keerpunt in de tocht en de plaats na ‘De Hel van het Noorden’, want wie Dokkum bereikt, haalt ook de finish in Leeuwarden. De bolwerken, de Admiraliteit, de grachten, de Bonifatiuskapel en de IJsfontein, het zijn stuk voor stuk bezienswaardigheden die je dag vullen. Ook gewoon heerlijk struinen langs de vele winkeltjes van het centrum of gewoon langs de grachten zitten en naar de voorbij varende bootjes kijken, er is meer dan genoeg te doen in Dokkum. In deze laatste Elf Steden stad vind je zeker en vast een souvenir om je roadtrip te vereeuwigen. Proef er ook het oerhollandse kruidenbitter in de originele Beerenburg fabriek.
Ameland
We rijden verder naar Holwerd waar we de boot nemen naar het Waddeneiland Ameland. Je kan Ameland bereiken met de auto, maar velen verkennen het liever met de fiets. Heb je minder tijd, dan kun je deze tussenstop overslaan en vanuit Dokkum doorrijden naar het Lauwersmeer. Ameland brengt een verscheidenheid aan natuurschoon. Met haar ongerept groen, 27 km strand, zandduinen, heide en zee worden je zintuigen continu geprikkeld. Met andere woorden, je ervaart er het eilandleven ten volle. Niet vies van een portie modder? Trek met een gids het Wad op en bewonder de schelpjes, krabben en de vele vogels. Onder begeleiding van een gids kun je ook zeehonden spotten op de zandbanken van Ameland. Ook de vuurtoren in Hollum is een must see. Na een stevige klim heb je vanop de vuurtoren een prachtig uitzicht over het eiland. Wandelen doe je in het Natuurgebied Het Oerd, een verzameling hoge duinen en ruige vegetatie in het oosten van Ameland. Dwars door het natuurgebied loopt een wandelroute waar elke natuurliefhebber en vogelliefhebber van smult. Opgelet, bij hoog water is de route niet begaanbaar. Wil je iets helemaal anders doen? Ga een partijtje golfen.
Lauwersmeer - Alde Feanen
Op een kwartier rijden van Dokkum ligt het Nationaal Park Lauwersmeer, waar vroeger de Lauwerszee lag. Uit angst voor overstromingen werd in 1969 een dam gebouwd, met als resultaat: een prachtig natuurgebied van weides, open water en rietvelden. Je vindt een ruime parking vlakbij Esonstad, een leuk vestingstadje om doorheen te lopen. Het Lauwersmeer kun je te voet, per fiets of per boot verkennen. Een rondvaart heeft als voordeel dat je in korte tijd het hele gebied goed kunt bekijken. We rijden van het ene natuurgebied naar het andere, namelijk naar de Alde Feanen. Het gebied ontstond door oude veenafgravingen. Alde Feanen betekent niet voor niks ‘Oude Venen’. Bij het bezoekerscentrum zijn er talloze activiteiten voor kinderen en starten er tal van wandelroutes. Je kunt er SUP-pen, een bootje huren of het Skutsjemuseum bezoeken. De Alde Feanen beslaan een groot stuk van Friesland, dus je kan hier wel een tijdje vertoeven.
Grou - IJlst
Voor onze laatste etappe rijden we langs de westkant van de Alde Feanen. Dit waterrijk gebied is een genot om doorheen te rijden. Onderweg stoppen we in Grou, hét watersportdorp van Friesland. Het kan hier opvallend drukker zijn, zeker in contrast met de natuurgebieden. Grou is een populaire vakantiebestemming en wordt de ‘poort naar de Alde Feanen’ genoemd. De omgeving is er dan ook wonderlijk! Het dorp zelf heeft verrassend veel rijksmonumenten waarvan er maar liefst 26 in het centrum liggen. Ook Terherne en het Sneekermeer zijn leuke plekken om even halt te houden. Het Sneekermeer is de ideale plek voor watersport, maar je kan ook gewoon relaxen aan een strandje. Sneek is dan weer de watersportstad. Je kunt er rondvaren op de grachten of een wandeling maken door de oude straatjes. Leuk is er ook het Fries Scheepvaart Museum. Tot slot stoppen we nog even in IJlst. Opnieuw een klein stadje dat bekend staat om watersport. Het is ook één van de Elf Steden en bloeide in handel en scheepsbouw dankzij de strategische ligging aan het water. In de Fierljep Clinic duik je in de authentieke Friese Cultuur. Je kan er zelfs een poging wagen tot polsstokverspringen. Fierljeppen is namelijk een heel populaire sport in Friesland. Wie durft?
Heb je nog wat extra tijd over? Dan kun je deze roadtrip perfect combineren met onze roadtrip Nederlandse Waddeneilanden.